جلسه بیست و سوم : ارسال AT Command

سلام
جلسه قبل در مورد سریال نرم افزاری یا همون Software Serialصحبت کردیم . این جلسه قصد دارم با استفاده از بحث جلسه قبل برای یه ماژول GSM کامند بفرستیم .
قدم اول اینه که اصلا ببینیم AT Command چیه ؟
خیلی موقع ها شده که وقتی داریم اطلاعات یه ماژول رو می خونیم می بینیم تو توضیحاتش نوشته ارتباط با این ماژول توسط AT Command هست. AT Command به زبون ساده یه سری حرف و در خواسته که ما به ماژول می زنیم و ماژول هم به ما جواب میده .
مثلا فرض کنید یه ماژول GSM داریم ( همون ماژول های سیم کارت خور خودمون ) می خوایم از ماژول سوال کنیم سیم کارتی که روشه پین کد داره یا نه ؟ کار خیلی سادس ! ما دقیقا همین رو ازش سوال می کنیم . حالا چجوری ازش بپرسیم ؟ مثلا بگیم ماژول جان پین کد داری؟ یا بگیم سلام آیا سیم کارت شما پین کد دارد یا هزار مدل دیگه ؟ فرض کنید که ما به هر شکلی پرسیدیم حالا ماژول بخواد جواب بده . میتونه بگه آره می تونه بگه بلی می تونه بگه بله و ….
به این مکالمه ما با ماژول میگن ارتباط AT Command . یعنی ما با ماژول با ارسال کامند حرف می زنیم . حالا این که ما چجوری بپرسیم و اون چجوری جواب بده یه استاندارد داره به نام لیست AT Command ها . ماژولی که باید باهاش با AT Command حرف زده بشه بدون شک یه فایل PDF داره که لیست تمام کامندهایی که میپذیره توش نوشته شده .
حالا چرا AT Command ؟ چراشو نمیدونم و حوصله سرچ کردن و فهمیدن هم ندارم . فقط همینو بدونین که هر کامندی که میدیم با AT شروع میشه . مثلا میگیم : ATRST یا میگیم : ATCDMA و الی آخر . بدون استثنا تمام کامندها با AT شروع میشه .

*****************************************************

تا اینجای جلسه فقط سعی کردم خیلی خیلی ساده بهتون بگم AT Command چیه ؟
الان قصد دارم روش ارسال AT Command رو شروع کنم.
بزرگترین و مهم ترین نکته اینه که هر ماژولی که روش انتقال اطلاعاتش AT Command هست پروتکل ارتباطی سخت افزاریش سریاله . یعنی تمام کامندهای ما روی پینهای RX و TX ماژول ارسال و دریافت میشه . ماژولی که من میخوام باهاش ارسال AT Command رو نشون بدم ماژول SIM800L هست که اینه .
به جای این ماژول شما می تونید از هر ماژول دیگه ای که انتقال اطلاعاتش به صورت AT Command هست استفاده کنید (هر ماژولی )

قدم اول برقرار کردن سیم بندیه . من قراره از سریال نرم افزاری و پینهای شماره 10 , 11 استفاده کنم .
2016-05-08_16-44-05

توی سیم بندی بالا تکلیف پینهای 10 و 11 و گراند که معلومه ، می مونه VCC . ممکنه ولتاژ کاری ماژولی که شما باهاش کار می کنید بیشتر یا کمتر از 5 ولت آردونیو باشه .حتی در بعضی موارد ولتاژ کاری ماژول همون 5 ولته ولی آمپر ماژول بالاتر از آمپر آردوینوس . در این حالت باید ولتاژ ماژولتون رو از یه منبع خارجی تهیه کنید و به یاد داشته باشید که گراند منبع خارجی و گراند آردوینو رو باید با هم مشترک کنید.

خب سیم بندی رو هم انجام دادیم میریم سراغ مرحله کد نویسی . از مسیری که قبلا رفتیم مثال اولیه Software Serial رو بیارید :
2016-05-08_16-52-55

حالا تو این کد من قصد دارم دست ببرم . مثلا میخوام اسم ارتباط سریال نرم افزاریمو بزارم SIM800L .
تغییر دومم اینه که Baude Rate ارتباط سریال کامپیوتر و ارتباط سریال SIM800L ام رو میزارم 9600.
از اونجایی که آردوینو من UNO هست اون تابع while ای که نوشته رو پاک می کنم.
توی تابع setup هم دو تا پرینت داره هر دوتاشو پاک می کنم .
کد نهایی من با پاک کردن کامنت های اضافی شد این :
2016-05-08_17-13-46

قسمت 1 : معرفی کتابخانه SoftwareSerial و معرفی پینهای 10و 11 بعنوان پینهای سریال . دقت کنید 10 میشه RX آردوینو و 11 میشه TX آردوینو. همچنین دقت کنید که اسم ارتباط سریالم شده SIM800L .
قسمت 2 : کانفیگ ارتباط سریال . Baude Rate ارتباط سریالم شده SIM800L.begin .
قسمت 3 : تابع LOOP که توجلسه قبل براتون توضیح دادم . باز هم اسم ارتباط سریالم تو خوندن و نوشتن شده SIM800L.

کد رو آپلود کنید تو آردوینو و کنسول سریال رو باز کنید. مثل عکس زیر دو تا تنظیم گفته شده رو حتما مثل خودش انجام بدید.
2016-05-08_17-17-18

*****************************************************

حالا وقت کامند دادنه . الان ممکنه تو دلتون این دلهره بوجود بیاد که سخت افزارمو درست بستم ؟ کد نویسیم درسته ؟ چیزی مشکل نداره ؟
برای پایان دادن به این دلهره یه راه حل وجود داره اونم اینه که اولین و مهم ترین کامند ( به نظر من ) رو بدید. تو این داستان ارتباط AT Command یه کامند خیلی مشهور و البته مهم و مشترک بین تمام ماژول ها وجود داره که همیشه با اون شروع می کنن به کامند دادن و اون کامند AT هست . AT یه جورایی در نقش سلام ظاهر میشه . ما به ماژول سلام می کنیم ( با ارسال کامند AT ) ، اگه ماژول سالم باشه و در اتصالات سخت افزاری مشکلی نداشته باشه ماژول به سلام ما جواب میده . جواب سلامی که میده کامند OK هست. یعنی اگر ما AT رو بفرستیم و ماژول OK جواب بده کار تمامه و ما تونستیم بین ماژول و آردوینومون ارتباط AT Command رو برقرار کنیم.
کلیپ زیر دقیقا داره همین رو نشون میده :

*****************************************************

در صورتی که مطابق کلیپ بالا به ماژول سلام کردید و ماژول هم جواب داد یعنی همه چیز درست پیش رفته و آمادس تا شما کامندهای اصلی تون رو برای کانفیگ وارد کنید . در غیز این صورت با توجه به این که کد درسته یقینا یه جا تو سیم بندیتون مشکل داشتید.

این جلسه صرفا قصد داشتم فرستادن AT Command با سریال نرم افزاری رو بهتون آموزش بدم . نگید چرا فقط یه AT فرستادم چون اگه این کامند کار کنه بدون شک بقیش هم کار خواهد کرد.

پایان جلسه

جلسه بیست و دوم : سریال نرم افزاری آردوینو ( Software Serial )

سلام
این جلسه تصمیم دارم در مورد SoftwareSerial باهاتون صحبت کنم .
اول برید از اینجا بخونید که ارتباط TTL چیه .
قدم بعد بیاین در مورد یه اشتباهی که به احتمال زیاد تا حالا هممون تو کار با آردوینو انجام دادیم حرف بزنیم .

******************************************************
اگه تا حالا با ماژول های GPS کار کرده باشید می دونید که پروتکل ارتباطی این دسته از سنسورها TTL هست. بنابراین باید اونا رو به پورت سریال آردوینو که همون پینهای دیجیتال 0 و 1 هست وصل کنید.
eFevW
پین شماره 0 دیجیتال آردوینو پین RX و پین شماره 1 دیجیتال آردوینو پین TX هست . RX یعنی پین دریافت و TX یعنی پین ارسال . اگر قرار باشه داده ای از آردوینو ارسال بشه روی پین TX فرستاده میشه و اگر قرار باشه داده ای توسط آردوینو دریافت بشه (از یه دیوایس دارای ارتباط سریال دیگه ) روی پین RX دریافت میشه . این قانون توی تمام ماژول هایی که پروتکل ارتباطیشون سریال TTL هست وجود داره.
حالا وقتی قراره این آردوینو از طریق ارتباط سریال به یه ماژول دیگه که ارتباط اونم سریال هست وصل بشه باید پین 0 دیجیتال آردوینو (همون RX )به پین ارسال یعنی TX اون ماژول وصل بشه و پین دیجیتال شماره 1 آردوینو (یعنی همون TX ) به پین دریافت یعنی RX اون ماژول وصل بشه . اصطلاحا میگن در ارتباط سریال قطعات به صورت ضربه دری وصل میشن . TX به RX و RX به TX .
50e1ce8bce395fb62b000000
تو عکس بالا علاوه بر نشون دادن ضربه دری بودن ارتباط TTL به یه نکته خیلی مهم هم اشاره شده . اگه قرار باشه دو تا ماژول از طریق ارتباط سریال با هم ارتباط برقرار کنن علاوه بر رعایت اتصالات TX و RX باید زمین مشترک رو هم حتما حتما حتما رعایت کنین. علتش رو تو جلسه قبل گفتم می تونید برگردید و مطالعه کنید .

*****************************************************
خب حالا فرض کنید یه ماژول GPS رو با رعایت نکات گفته شده به آردوینو وصل کردیم یعنی این شکلی :
Arduino-GPS
کد آردوینوشم کامپایل کردیم و حالا می خوایم آپلودش کنیم تو برد . هر چی می زنیم که آپلود شه ارور میده ! خب برمی گردیم تنظیمات نرم افزار رو چک می کنیم . برد رو درست انتخاب کردیم، شماره پورت کام رو هم درست انتخاب کردیم ولی کد آپلود نمیشه! مشکل کجاست؟
مشکل اون دو تا پین دیجیتالی هستن که وصلشون کردیم به GPS . میگید نه سیم ها رو از پین دیجیتال شماره 0 و 1 آردوینو جدا کنید و دوباره آپلود کنید . دیدید ؟ کد راحت آپلود میشه . دوباره سیم ها رو وصل کنید به آردوینو و سعی کنید که کد رو آپلود کنید، بازم آپلود نمیشه .
می دونید علتش چیه ؟ علت اینه که مسیر آپلود کد از کامیوتر به پردازنده از این دو پین سریال (یعنی 0 و 1 ) میگذره . وقتی این دو پین آزادن مشکلی نداره و کد آپلود میشه ولی وقتی این دو پین به ماژولی دیگه ای وصل باشن مسیر ارتباط سریال بین کامپیوتر و پردازنده اشغاله و کد نمیتونه روی پردازنده آپلود بشه .
شاید بگید این چه مسخره بازیه ایه ! یعنی هر بار بخوام از یه دیوایس سریال استفاده کنم باید موقع آپلود کد توی آردوینو هی سیم ها رو بکنم و وصل کنم ؟
جواب منفیه دوستان . راه حل استفاده از SoftwareSerial هست . هر جا دیوایسی داشتید که ارتباطش سریال TTL بود نیازی نیست حتما و فقط از پین های 0 و 1 آردوینو استفاده کنید . بلکه بسته به این که از کدوم برد آردوینو استفاده می کنید می تونید از پین های دیگه ای هم استفاده کنید. در مورد آردوینو UNO که بیس آموزش های ماست از هر پین دیجیتالی می تونید استفاده کنید . مثلا 2و 3 یا 5 و6 یا 10 و 11 و …. .

*****************************************************

حالا یه سوال فنی بوجود میاد :
این SoftwareSerial که من هی اسمشو میارم چیه اصن ؟
SoftwareSerial یه کتابخونه هست که ما به کمکش ارتباط سریالمون رو برقرار می کنیم. برای داشتن این کتابخونه نیازی نیست از هیچ جا دانلودش کنید چون کتابخونه پیش فرض آردوینو هست. باور نمی کنید ؟ مسیری که میگم رو پیش برید تا چشمتون به دیدارش روشن بشه :
FILE > Exapmles < SoftwareSerial
اینم عکسش :
Untitled
روی همون مثالی که مشخص شده کلیک کنید تا باز بشه ، وقتی باز بشه با کد زیر رو به رو میشید ( من یه سری کامنتاشو حذف کردم تا کد خلوت تر بشه ) :
4-29-2016 3-37-09 PM
و اما معرفی قسمت های مختلف کد :
قسمت 1 : توی این قسمت خط اول کتابخونه SoftwareSerial رو معرفی می کنه . خط دوم که فوق العاده خط مهمیه دوتا کار رو انجام میده :
اول : معرفی اسم ارتباط سریال . توی کدی که دیفالت نرم افزار هست اسم ارتباط سریال جدید رو گذاشته mySerial .شما هر اسمی مثل GPS ، مثل NEWSerial یا هر اسم دیگه ای که دوست دارید ( در صورتی که از اسم های خاص نرم افزار نباشه ) رو می تونید استفاده کنید.
دوم : میاد شماره پینهایی رو که داره به جای سریال استفاده می کنه معرفی می کنه . اینجا از پین 10 و 11 استفاده کرده . در مورد آردوینو UNO به جای این دو تا پین هر دو پین دیجیتال دیگه ای میشه گذاشت . دقت کنید پینی رو که اول می نویسید در نقش RX ظاهر میشه و پین دوم در نقش TX . یعنی الان باید پین TX ماژول GPS به پین 10 آردوینو و پین RX ماژول GPS به پین 11 آردوینو وصل بشه .

قسمت 2 : اینجا Baud Rate ارتباط سریال اصلی کانفیگ میشه . ارتباط سریالی که دقیقا با نام Serial استفاده میشه اون ارتباط سریال بین کامپیوتر و آردوینو هست که ما در نهایت خروجیش رو تو کنسول آردوینو می بینیم .
این while که نوشته عملا فقط صبر می کنه تا ارتباط سریال بین کامپیوتر و اردوینو برقرار بشه که طبق کامندی که خودش نوشته فقط واسه آردوینو لئوناردو نوشتنش لازمه میتونید برش دارید.
بعدش هم که نوشته (” Serial.println(“Goodnight moon فقط برای تست اینه که ارتباط سریال بین کامپیوتر و آردوینو برقرار شده یا نه . دقت کنید چون نوشته Serial.println مربوط به سریال اصلی آردوینو هست و خروجیش تو کنسول آدوینو قابل دیدنه .

قسمت 3 : این قسمت اون سریال نرم افزاری که به صورت دیفالت اسمش رو گذاشته mySerial ( و قرار شد هر چی دوست داشتیم بزاریم ) کانفیگ می کنه . دقت کنید نوشته mySerial.begin این یعنی داره روی سریال نرم افزاری کار می کنه . اگر اسمش رو اول گذاشته بودیم GPS باید می نوشتیم GPS.begin .

قسمت 4
: این قسمت که توی تابع LOOP نوشته شده کد جالبیه .
if اول رو براتون ترجمه می کنم :
اگر داده از از سمت GPS واسه آردوینو فرستاده شده بود اون داده رو دریافت کن و تو کنسول سریال نمایش بده .
با دستور mySerial.available چک میشه که داده ای از GPS فرستاده شده یا نه .
با دستور mySerial.read اون داده دریافت میشه
با دستور Serial.write اون داده تو کنسول سریال آردوینو نمایش داده میشه .

ترجمه if دوم :
اگر داده از از سمت آردوینو واسه GPS فرستاده شده بود اون داده رو دریافت کن وبفرست واسه GPS .
با دستور Serial.available چک میشه که داده ای از آردوینو فرستاده شده یا نه .
با دستور Serial.read اون داده دریافت میشه
با دستور mySerial.write اون داده واسه GPS فرستاده میشه .

در صورتی که شماره پینها 11 (به عنوان RX ) و 10 (به عنوان TX ) باشه سیم بندی مطابق عکس زیر می شه :
gps-adafruit

*****************************************************

خب من تو این جلسه صرفا قصد داشتم این کتابخونه رو بهتون معرفی کنم و بس .
این که چجوری با استفاده از این کتابخونه کد بزنیم رو تو جلسه بعد که ارسال AT Command هست یاد میدم
پایان جلسه

جلسه بیست و یکم : راه اندازی سروو موتور

سلام
تو جلسه های قبلی در مورد راه اندزای موتور DC مفصل صحبت کردیم یادتونه ؟ جلسه دهم .
این جلسه قصد دارم در مورد سروو موتورها صحبت کنم .
مثل روند بقیه جلسه ها اول از خود سروو موتور می گیم. سروو موتور در حقیقت همون موتور DC هست که تو ساختمان داخلیش یه فیدبک اضافه شده . فیدبکی که به ما کمک می کنه بتونیم موقعیت ( یا قشنگ تر بگم زاویه ) سروو رو دقیق تعیین کنیم. مثلا بهش بگیم برو تو زاویه 45 درجه وایسا ! حالا این که چجوری میفهه کجا وایسه رو اینجا به صورت دقیق آموزش داده .

حتما لینک پیشنهاد داده شده رو بخونید چون علاوه بر این که در مورد سروو حرف میزنه بهتون میگه فرق این موتور با موتور DC چیه . ( ناگفته نمونه که تعدادی از سروو موتورها هستن که از موتور AC ساخته می شن اما مورد بحث ما نیستن ولی اینجا بهشون اشاره شده که می تونید استفاده کنید.)

*** یکی ازمهم ترین خاصیت موتورهای سروو این هست که جریان مورد نیازشون در مقایسه با خود موتور های DC کمتره و همین یعنی یه امتیاز مثبت.

توی خیلی از دستگاه ها و به خصوص ربات ها از این موتورها استفاده میشه . دلیل اول این که کم مصرفه و دلیل دوم اینه که اگر درست سر جای خودش قرار بگیره با زاویه دادن میشه خیلی خوب و دقیق کنترلش کرد.

***********************************************************
سروو موتورها دو دسته بندی اساسی دارن .
دسته بندی اول سروو 180 و سروو 360 هست.
سرووهای 180 تنها زاویه ای بین 0 تا 180 (در عمل حدود 175 ) رو قبول می کنن و خارج از این نیم دایره نمی چرخن .
سروو 360 چی ؟ لابد فکر می کنید این سروو زاویه بین 0 تا 360 رو میگیره نه ؟ باید بگم که نخیر . اینجوریا نیست . سروو 360 اصلا زاویه نمی گیره . بلکه فقط دور می زنه . یعنی چی ؟
تو کدی که در آینده می زنیم خواهید دید که یه جا میگیم : (myservo.write(45 . این برای سروو های 180 یعنی سروو جان برو تو زاویه 45 درجه وایسا . اگر همین خط کد رو بدیم به یه سرو 360 این سروو 45 بار دور خودش می چرخه . یعنی هر عددی که در آرگومان این دستور نوشته بشه تعیین کننده تعداد دور هست.

***********************************************************
دسته بندی دوم مربوطه به سرووهای دیجیتال و آنالوگ هست . تفاوت عمده این سروو ها بر سر دقت و سرعت هست که تو این فروم خیلی ساده و خوب توضیح داده شده و نیازی به تکرار نیست.

***********************************************************

خب این جا معرفی اولیه سرووها تموم شد . حالا قصد داریم با استفاده از آردوینو راه اندازیش کنیم . این جا دو تا حالت مختلف بوجود میاد :
یکی این که سروویی که انتخاب می کنیم آمپر پایین باشه و برای تامین توان مصرفیش خود آردوینو پاسخگو باشه . سرووهایی مثل این سروو :
H512-SG90-500x500 برای راه اندازی این سرووها سیم بندی مثل شکل زیره :
Arduino-Servo-Basic
یعنی GND و VCC از آردوینو تامین میشه و سیم سیگنال سروو (که میشه سیم نارنجی ) وصل میشه به پین PWM شماره 9 . دقت کنید به جای پین شماره 9 هر پین PWM دیگه ای میشه .

حالت دومی که اتفاق می افته اینه که امپر مورد نیاز سروو از آمپری که آردوینو میتونه براش تامین کنه بیشتر بشه در این صورت نمی تونیم پاور موتورمون رو از آردوینو بگیریم . سرووهایی مثل این سروو :
MG995_Metal_Gear_Servo_2-500x500

برای تامین پاور قائدتا باید بریم سراغ منبع تغذیه های با آمپر بالا . پیشنهاد من 5 ولت 1 آمپره . حالا سیم بندیمون رو چجوری انجام بدیم ؟

2016-03-28_10-29-52


اگه به عکس دقت کنید اومده پین سیگنال سروو رو به پین دیجیتال شماره 9 وصل کرده
پاور سروو ( 5 ولت ) رو از منبع خارجی گرفته .
گراند سروو و گراند منبع و گراند آردوینو هر سه به هم وصل شدن .به این کار میگن زمین مشترک کردن. این نکته فوق العاده مهمه که اگه داریم توی پروژه هامون از منبع خارجی استفاده می کنیم گراند منبعمون با گراند آردوینومون یکی بشه . برای این که درک کنید یه مثال می زنم .
فرض کنید قراره دو عدد رو پیدا کنیم که اختلافشون 5 باشه . این دوتا عدد میتونن 0 و 5 باشن، میتونن 0.5 و 5.5 باشن، میتونن 1 و 6 باشن و هزارتا حالت دیگه . درسته ؟ اختلاف همه این عددها یکیه ولی هیچ دو دسته ایشون با هم مساوی نیستن . توی آردوینو هم دقیقا همینه . منطق کاری آردوینو 5 ولته یعنی حداقل ولتاژ 0 و حداکثر ولتاژ 5 ولته . منبعی هم که الان وصل کردیم 5 ولته . یعنی اختلاف حداکثر و حداقل ولتاژش 5 ولته . حالا ما با ایجاد زمین مشترک بین منبع و آردوینو داریم میگیم دامنه تغییر ولتاژ هر دو از 0 تا 5 ولت باشه نه هر دامنه تغییر دلخواهی چرا که تو عالم الکترونیک و میکروکنترلر 5 ولت و 5.5 ولت خیلی اختلاف دارن . بنابراین توی این مساله همیشه گراند مشترک رو رعایت کنید.

***********************************************************

خب سیم بندی که انجام شد میریم سراغ کد:
2016-03-28_10-39-32

قسمت 1 : معرفی کتابخونه سروو . این کتابخونه کتابخونه پیش فرض آردوینو هست و هیچ احتیاجی نداره که بخواین اضافه کنین به کتابخونه های آردوینو.
قسمت 2 : معرفی آبجت myservo از کلاس Servo
قسمت 3 : با این خط کد داریم میگیم پین pwm ای که سیم سیگنال سروو رو بهش وصل کردیم پین شماره 9 هست.
قسمت 4 : با دستور myservo.write داریم به سروو زاویه ای رو که میخوایم بهش برسه میگیم . اول بهش میگیم برو تو زاویه 0 درجه وایسا ، یک ثانیه بهش زمان میدیم ((delay(1000) ، بهش میگیم برو تو زاویه 90 درجه وایسا ، یک ثانیه بهش زمان میدیم ، بهش میگیم برو تو ازویه 180 وایسا ، یک ثانیه بهش زمان میدیم و در آخر بهش میگیم تو زاوه 90 وایسا . اینجا LOOP تموم میشه و دوباره بر میگرده از اول و میره تو موقعیت 0 بعد 90 بعد 180 و الی آخر .

جلسه بیستم : بازر (زنگ اخبار)

خب تو این جلسه قصد دارم براتون در مورد بازر حرف بزنم و بعد بریم سراغ راه اندازی بازر با آردوینو .
خب بازر چیه ؟
به زبون ساده بازر همون بوقه ! بوقی که موقع بوت شدن سیستم عاملتون می شنوید همین صدای بازری هست که تو مدار داخلی سیستمتون استفاده شده. یه نمونه بازر مثل عکس زیر هست :
a-875
اگه می خواین دقیق تر از این که بازر چیه و چطوری کار می کنه اطلاعات داشته باشین به این لینک سر بزنید .
برای خریدن بازر هم به اینجا سربزنید .وقتی لینک رو باز کنید دو نمونه بازر متفاوت می بینید : اکتیو بازر و پسیو بازر .
خب حالا کدوم رو بخریم ؟ اصن فرقشون چیه ؟

اکتیو بازر :
اکتیوبازر بزرگترین حسنش اینه که کد نویسیش در حد کد نویسی راه اندازی یه LED هست. یعنی کافیه پین سیگنالش رو 0 و 1 کنید. دلیل این که راه اندازی این بازر انقدر ساده هست اینه که صدای بیپ تو مدار داخلی خودش ساخته میشه و فقط کافیه بهش بگی بنواز (با یک کردن پین سیگنالش بهش این دستور رو میدیم). بزرگ ترین عیب این بارزها هم اینه که صدایی که می تونید باهاش دربیارید فقط یک تن یا اصطلاحا فرکانس داره و هیچ تن صدای دیگه ای از این بازر خارج نمیشه.
ACTIVE-BUZZER-SQ1 (2)-500x500

همونطور که میبیند 3 تا پین داره :
VCC که بهتره 5ولت آردوینو بهش مصل بشه (3.3 هم می تونید البته ).
GND که به گراند آردوینو وصل میشه .
I / O که وصلش می کنیم به یکی از پین های دیجیتال آردوینو (به پین دیجیتال وصلش می کنیم چون طبق توضیح بالا فقط کافیه 0 و 1 بشه) . من به پین شماره 8 وصل کردم شما می تونید به هر پین دلخواهی وصلش کنید.

مدار سادس .
خب حالا کد زیر رو آپلود کنید :
2016-03-02_11-08-24
می بینید؟ کد دقیقا کد ساده LED چشمک زنه .

اپلود کنید و صدا رو بشنوید . با فاصله های 1 ثانیه داره بیپ بیپ می کنه. اگر می خواین که این فاصله ها تغییر کنه می تونید با عددهای تابع های delay بازی کنید.

                     ——————————————————————————–
پسیو بازر:

داستان پسیو بازر دقیقا بر عکسه . کد نویسی این بازرها به مراتب پیچیده تر از اکتیو هاست در عوض هر فرکانسی که دوست داشته باشیم رو می تونیم تولید کنیم. دلیل این موضوع اینه که این بازرها به دلیل ساختار مدار داخلیشون نمی تونن خودشون صدا تولید کنن و فقط می تونن صدایی که تولید شده رو پخش کنن.این بازرها یه جورایی مثل اسپیکر عمل می کنن با این فرق که اینا اسپیکر های قابل کنترل هستن یعنی میشه با برنامه نویسی بهشون بگی چه زمانی بخونن (البته فرق های دیگه ای هم دارن که لازم نیست زیاد واردشون بشیم ). خب حالا که اینا خودشون نمیتونن صدا تولید کنن و وظیفه تولید صدا افتاد گردن ما ، ما هم هر صدایی با هر فرکانسی که دوست داشته باشیم تولید می کنیم و می دیم به این بازرها که برامون پخش کنن. اما یه سوال پیش میاد . خب حالا چطوری صدا تولید کنیم ؟ ما که ماکزیمم یه آردوینو بیشتر نداریم چجوری صدا تولید کنیم ؟
ما با آردوینومون موج هایی تولید می کنیم که با انتقال اونها به بازر ، صدا تولید بشه. برای این کار از خاصیت سیگنال های PWM استفاده می کنیم. ما سیگنال های مربعی با Duty cycle ها و دامنه های متفاوت تولید می کنیم و اونها رو برای بازر می فرستیم . بازر با دریافت این سیگنال های مربعی و انتقال اونها به پیزو داخلیش ، برای ما می نوازه. بنابراین کل کاری که ما انجام میدیم تولید سیگنال های مربعی هست.
یه کم در مورد خط بالا بیشتر توضیح بدم : تا حالا موج مربعی دیدید دیگه درسته ؟
pwm1
توی موج مربعی یه زمان هایی 0 هستیم و یه زمان هایی 1 هستیم . مثلا فرض کنید دوره تناوب هر موج مربعی که ما می سازیم 10 ثانیه باشه ( یعنی شکل موج مربعی ما هر 10 ثانیه تکرار میشه ) .نسبت اون مدت زمانی رو که موج مربعی در وضعیت 1 قرار داشته به 10 میشه Duty cycle. به شکل بالا نگاه کنید. توشکل پایین پایینی تمام مدت زمان موج در وضعیت 1 قرار داشته بنابراین Duty cycle اش میشه 100 درصد. برعکسش تو موج بالا بالایی همیشه 0 بوده بنابراین Duty cycle اش میشه 0 درصد. هر چی مدت زمانی که شکل موج در وضعیت 1 هست بیشتر باشه Duty cycle هم بیشتر میشه .حالا ما باید بیایم برای راه اندازی بازرمون همچین شکل موج هایی رو با آردوینو تولید کنیم .
خب مدار مطابق حالت قبله فقط با یه تفاوت کوچیک :
VCC که بهتره 5ولت آردوینو بهش مصل بشه (3.3 هم می تونید البته ).
GND که به گراند آردوینو وصل میشه .
I / O که وصلش می کنیم به یکی از پین های PWM دیجیتال آردوینو . دقت کنید الان خیلی مهمه که پینی که استفاده می کنیم PWM باشه مثلا من از پین شماره 9 استفاده می کنم.
2016-03-02_12-08-45

خب قسمت های مختلف کد :
1. معرف پین 9 به عنوان پین متصل به بازر
2. تعریف تابع beep . این تابع 2 تا ورودی داره یکیش فرکانسه ، یکیش زمان delay بر حسب میلی ثانیه .
این تابع میاد مقدار فرکانس رو میگیره و به جای آرگومان analogWrite میزاره با این کار دامنه حداکثر سیگنال مربعی تولید شده مساوی این عدد میشه . یعنی توی شکل موج هامون دامنه ممکنه دیگه حداکثر 1 نباشه و کمتر بشه (بستگی داره به عددی که ما انتخاب می کنیم). بعد به ازای delayms میلی ثانیه صبر می کنه . بعد مقدار analogWrite رو مساوی 0 قرار میده (برای ساخت قسمت 0 شکل موج مربعی ) و دوباره به ازای delayms میلی ثانیه صبر می کنه . دقت کنید الان delayms میلی ثانیه مقدار حداکثر دامنه شکل موج برابر مقدار فرکانسه (freqency )و delayms میلی ثانیه مقداربرابر 0 هست بنابراین در این مدل کد نویسی Duty cycle موج مربعی ما 50 درصده.
3. بعد از کانفیگ پین بازر ، 3 بار تابع بیپ صدا زده میشه و هر بار دامنه (فرکانس صدا ) برابر 20 و زمان توقف بین بیپ ها 50 میلی ثانیه در نظر گرفته میشه. و در آخر هم یه دستور delay گذاشته شده که نشون بده تابع ستاپ تموم میشه.
4.در اینجا تابع بیپ با فرکانس 80 و زمان توقف 5 میلی ثانیه صدا زده شده چون تابع LOOP هستیم این خط تا بینهایت ادامه پیدا می کنه.
با تغییر عدد های فرکانس (که میشه آرگومان اول ورودی تابع بیپ ) از بازه 0 تا 255 می تونید فرکانس های بیپ مختلف رو بوجود بیارید.

با تغییر عدد زمان توقف (که میشه آرگومان دوم ورودی تابع بیپ ) فاصله بین بیپ ها رو تنظیم می کنید.

این کد صرفا یه دمو بود. شما بر حسب این که چه زمانی می خواید آلارم فعال بشه و با چه فرکانس و زمان توقفی ، از تابع beep نوشته شده استفاده می کنید.

پایان جلسه.

جلسه نوزدهم : راه اندازی رله

به نام خدا
این جلسه قصد دارم در مورد راه اندازی رله باهاتون صحبت کنم .
قدم اول اصلا این که رله چیه؟ به طور خیلی خیلی خیلی کلی بخوام بگم رله یه سوئیچه . سوئیچ هایی که تو جلسه های قبلی استفاه می کردیم رو یادتونه ؟ اگه قرار بود سوئیچ زده بشه (اصطلاحا میگیم سوئیچ تحریک بشه )، ما باید با انگشت روی دکمه کلید فشار می آوردیم تا زده بشه .
اما رله ها سوئیچ هایی هستن که با یه سری فعل و انفعالات الکترونیکی و مکانیکی کار سوئیچینگ رو انجام میدن. به عبارت دیگه ما برای قطع و وصل کردن سوئیچ داخلی رله نیازی نداریم که با دست فشار بدیم یا هر نوع کار فیزیکی دیگه بکنیم، بلکه با استفاده از میکروکنترلر و کد نویسی این کار رو انجام می دیم.
یه کم واضح تر بگم منظورم چیه :
یه LED رو تصور کنید که می خوایم روشنش کنیم . یه راه حل اینه که دو تا ولتاژ VCC و GND داشته باشیم مثلا باتری (اینجوری:)
AABatteryHolder
خروجی باتری ها رو بزنیم به LED تا روشن بشه برداریم تا خاموش بشه (با رعایت پلاریته وگرنه LED می سوزه ). اینجا ما داریم به صورت فیزیکی LED رو خاموش و رو شن می کنیم . ولی اگه بیایم با استفاده از یه میکروکنترلر مثل آردوینو این عملیات خاموش و روشن شدن LED رو انجام بدیم (مثل پروژه چشمک زن که جلسه پنجم انجام دادیم ) داریم با استفاده از کدنویسی و بدون دخالت فیزیکی این کار رو انجام میدیم.
داستان رله هم همینه . سوئیچ های قبلی که باهاشون کار کردیم برای تحریکشون لازم بود به صورت فیزیکی سوئیچ رو قطع و وصل کنیم ولی اگه همین تحریک با استفاده از میکروکنترلر و بدون دخالت مستقیم دست انجام بشه میشه رله .
این تعریف های ساده ای از رله بود ، اگه قصد دارید خیلی جزئی تر بدونید رله چیه این لینک رو بخونید.

اما بریم سراغ معرفی قسمت های مختلف یه رله که باهشون کار داریم. شما می تونید انواع ماژول های رله رو از اینجا ببینید. مدلی که من امروز باهاش کار می کنم این هست:
KEEPONIC_Relay_5v_2-500x500 همونطور که می بینید این رله 3 قسمت مهم داره که دونه به دونه معرفیشون می کنم :
1 (1)
خب ما توسط این قسمت به رله میگیم خاموش بشه یا روشن بشه. یعنی همون بخش تحریکش در واقع. برای این کنترل یا بازهم می تونیم مثل مثال باتری بریم سیم برداریم و هر موقع خواستیم وصل کنیم و هر موقع نخواستیم قطع کنیم (یعنی به صورت دستی و فیزیکی )، یا این که می تونیم این قسمت رو به یه میکروکنترلر مثل آردوینو وصل کنیم و از طریق دستورهای کدنویسی این کار رو انجام بدیم. اگر دقت کنید این قسمت سه تا پایه داره . یکی DC+ که در واقع همون پایه VCC هست و باید بهش 5 ولت اردوینو رو وصل کنیم. پایه دیگه DC- هست که نقش گراند (GND) رو داره که به پین زمین آردوینو وصلش می کنیم. یه پایه دیگه داره به اسم IN. از طریق این پایه روشن یا خاموش بودن رله کنترل میشه. یعنی کل کاری که ما در کنترل یک رله انجام میدیم اینه که با ولتاژ این پین رله بازی کنیم . چون این بازی کردن یه وضعیت دوحالته هست یعنی خاموش و روشن (معادل 0 و 1 ) ، این پین رله رو به یکی از پین های دیجیتال دلخواه آردوینو وصل می کنیم. شماره پین مهم نیست چون فقط قصد داریم 0 و 1 کنیم و نم یخوایم PWM بدیم. حالا سوالی که پیش میاد اینه که باید به پین رله رو 0 کنیم تا رله روشن شه یا 1 کنیم تا روشن شه ؟ جواب این سوالتون رو تو بخش سوم همین توضیحات خواهم داد.

1 (3)
این قسمت از رله رو باید به وسیله ای وصل کنیم که قصد داریم تحت کنترلش بگیریم. مثلا به یه موتور با LED توان بالا. خب اگه به عکس دقت کنید میبینید که این قسمت از رله سه تا ترمینال داره که به صورت زیر نام گذاری می شن:
1 (3)
پایه normally close پایه ای هست که در حالت عادی که رله خاموشه به پایه common (یعنی پایه کناریش) وصله . این اتصال رو می تونید از طریق یک مولتی متر هم چک کنید. پایه normally open پایه ای هست که وقتی رله روشن میشه به پایه common وصل میشه در این حالت پایه common از پایه normally close جدا میشه که باز هم می تونید از طریق مولتی متر تست بگیرید. در همین حد برای ما کافیه که از این قسمت بگیم و لی اگه سوال دارید که اصلا پایه normally close چیه و چرا در حالت خاموش رله می چسبه به common این لینک رو مطالعه کنید.

1 (2)
این قسمت تعیین میکنیم که سطح تحریکمون high باشه یا low باشه. یعنی چی ؟
یادتونه تو معرفی قسمت یک همین جلسه گفتم حالا برای روشن کردن رله باید به پایه IN صفر بدیم یا یک بدیم؟ توی این قسمت رله داریم همین رو تعیین می کنیم. اگه وضعیت جامپر زرد رنگ به همین صورت الانش باشه (یعنی روی H باشه ) برای روشن کردن رله باید به پایه IN منطق HIGH وصل کنیم اگه وضعیت جامپر رله بر عکس باشه یعنی روی L باشه باید برای روشن کردن رله بهش LOW بدیم. اصطلاحا به حالت اول میگن رله 1 فعاله و به حالت دوم میگن 0 فعاله.

خب این جا معرفی رله تموم شد از اینجا به بعد پروژمون رو انجام میدیم .

************************************************************************************************

خب تو پروژمون قصد داریم فقط رله رو روشن و خاموش کنیم. برای این کار مطابق توضیح زیر مدار رو ببندید:

پایه DC+ رله به پایه 5v آردوینو
پایه DC- رله به پایه GND آردوینو
پایه IN رله به پایه دیجیتال شماره 8 آردوینو (به جای این پین دیجیتال هر پین دیجیتال دلخواه دیگه ای رو هم می تونید استفاده کنید)

سادست دیگه مگه نه ؟
خب حالا میریم سراغ مرحله کد نویسی :
کد زیر رو آپلود کنید تا هر قسمتش رو توضیح بدم :
2016-02-20_15-31-08
قسمت 1 : معرفی پین 8 (پین متصل به رله ) به نام relay_pin
قسمت 2 :کانفیگ ارتباط سریال
قسمت 3 :شرط if . این شرط که در جلسات پیش به تفصیل توضیح داده شده معین می کنه که آیا داده ای در کنسول سریال دریافت شده یا نه.
قسمت 4: :در این خط کد، داده کنسول سریال توسط دستور Serial.read خونده می شه. بعد از آن ،عدد 48 از این داده کم می شه. علت کم شدن عدد 48 چیه ؟
اگه همین کد رو بدون -48 پروگرام کنید و اجرا کنید وقتی تو کنسول عدد 0 تایپ بشه تو خروجی کنسول عدد 48 دیده می شه ( چی شد ؟ من 0 تایپ کردم ولی داره 48 نشون میده ). در صورتی که عدد 9 تایپ بشه در خروجی کنسول عدد 57 دیده می شه. داستان چیه ؟
با کمی جست و جو معلوم می شه که خروجی دستور Serial.read در واقع کد اسکی عدد 0 و 9 هست. یعنی 48 کد اسکی عدد 0 هست و 57 کد اسکی عدد 9 ! یعنی وقتی ما 0 تایپ می کنیم تو ورودی کنسول ، آردوینو میره عدد 48 که معادل کد اسکی 0 هست رو به عنوان خروجی دستور Serial.read تحویل میده.
بنابراین ما برای این که بتونیم از این خروجی اسکی (که مطلوبمون نیست ) به خروجی واقعی خودمون برسیم لازمه از کد اسکی (که الان خروجی دستور Serial.read هست ) عدد 48 رو کم کنیم .به همین سادگی. در نهایت خروجی این خط کد که تو متغیر data ریخته میشه همون عددی هست که ما توی کنسول تایپش کردیم یعنی 0 یا 9 . به نظر من یه بار بدون -48 کد رو تست کنید و ببینید.
قسمت 5 :داده ای که توی کنسول تایپ کردیم تو قسمت خروجی کنسول برامون نشون داده میشه.
قسمت 6 : داده توی متغیر data مستقیما به پین متصل به رله فرستاده میشه.

حالا کد رو تست کنید.
اگه جامپر روی قسمت H باشه وقتی 1 میدید رله روشن میشه و وقتی 0 میدید رله خاموش میشه .
اگه جامپر روی قسمت L باشه وقتی 0 میدید رله روشن میشه و وقتی 1 میدید رله خاموش میشه .

این جلسه هم همینجا تموم شد.
سوالتتون رو تو انجمن بپرسید لطفا .

جلسه هجدهم : راه اندازی LCD کاراکتری 1602

به نام خدا
اول جلسه یه پیشنهاد دارم : این که اول کل جلسه رو یه دور تا آخر بخونین بعد قسمت های سخت افزاریش رو اجرا کنین چون دو روش ارائه میشه. پس تا آخر جلسه رو بخونید هر کدوم از دو روش رو که خواستین انجام بدین.
این جلسه قصد داریم در مورد LCD کاراکتری 1602 حرف بزنیم . اول بگیم که چرا به این میگن 1602: این نمایشگر 16 تا ستون و دو تا سطر داره همین ! در مورد این که چرا لازمه تو پروژه هامون LCD داشته باشیم فکر نمی کنم هیچ نیازی داشته باشه که توضیح بدم. فقط همینو بگم که تا الان هر چیزی رو که می خواستیم ببینیم (مثلا عدد پتانسیومتر ) روی کنسول سریال آردوینو می دیدیم ولی خب خیلی مواقع ممکنه مدارمون رو از کامپیوتر جدا کنیم و با یه سوئیچ آداپتور ببریمش یه جایی وصلش کنیم که هیچ نوع کامپیوتری نباشه که بتونیم از کنسول سریالش استفاده کنیم. وقتی تو همچین شرایطی گرفتار شدیم می ریم سراغ استفاده از انواع LCD ها.
character_2x16_modules_lcd_display_hd44780_controller_black_on_yg
این نمایشگر 16 تا پایه داره که اگه به عکس بالا یه کم دقیق بشید کنار پینها یه شماره 1 می بینید یه شماره 16 . ارتباط آردوینو و این LCD به صورت پارالل هست به همین خاطر باید یه عالمه پین رو وصل کنیم پس بدون فوت وقت بریم سراغ سخت افزار مدرا .

مواد لازم :
هر نمونه آردوینو در دسترس
LCD کاراکتری 1602
برد بورد کوچیک
پتانسیومتر
مقاومت 220 اهم
سیم نری به نری

خب حالا مدارتون رو مثل عکس زیر ببندید :
LCD_Base_bb_Fritz
LCD_Base_bb_Schem
میدونم مدارش زیاد دل و روده داشت بنابراین خسته نباشید.
پروژه ای که می خوایم انجام بدیم اینه که هر چیزی رو که از کنسول سریال دریافت کردیم توی LCD نمایش بده .
برای این کار کتابخونه Liquid Crystal رو به کتابخونه های آردوینو اضافه کنید:
Adafruit_LiquidCrystal-master
آموزش اضافه کردن کتابخونه هم اینجاست:

بعد از این که کتابخونه رو به صورت موفقیت آمیز به آردوینو اضافه کردید مثل عکس زیر کد serialdisplay رو بیارید :
2016-01-30_14-07-20
خب با یه همچین کدی مواجه میشید (البته من نیم کیلو کامنت بالاش رو پاک کردم ):
2016-01-30_14-09-10

قسمت های مختلف :
1:معرفی کتابخونه LiquidCrystal

2: اگه یادتون باشه قبلا هر وقت یه پین رو استفاده می کردیم میومدیم توی هدر برنامه بهش اسم می دادیم . الان اگه بشمارید 6 تا سیم از LCD وصل کردیم به پین های آردوینو . قائدتا باید 6 تا متغیر تو هدر تعریف می کردیم . پس کو ؟ چرا نکردیم ؟ همین خط دستوری که اینجا نوشتیم (LiquidCrystal lcd(12, 11, 5, 4, 3, 2 دقیقا همین کار رو میکنه. فقط فرقش اینه که اون تعریف کردنا به جای اینه اینجا نوشته بشه رفته تو کتابخونه نوشته شده .

3.توی این قسمت کانفیگ پین هایی که تو قسمت 2 معرفی شد انجام میشه.تابع begin در کتابخونه LiquidCrystal پین های معرفی شده در قسمت 2 رو به صورت ورودی / خروجی کانفیگ میکنه. علاوه بر این تعداد سطر و ستون های LCD به عنوان آرگومان های ورودی این تابع قرار داده میشه (یعنی 2 و 16).

4: کانفیگ ارتباط سریال با baude rate مساوی 9600.

بافر ارتباط سریال : قبل از توضیح پارت پنجم لازمه در مورد بافر سریال یه توضیح خیلی ساده بدم. در همین حد بدونید که بافر سریال یه واسطه . یعنی هر آنچه که شما توی کنسول سریال آردوینو تایپ می کنید قبل از این که با دستور Serial.read بریزیدش تو یه متغیر، توی بافر سریال ذخیره میشه. بافر رو یه چیزی مثل شکل زیر تصور کنید که هر کاراکتری که ما تو کنسول تایپ می کنیم میره تو یکی از خونه های این بافر می شینه.

2016-01-30_14-53-39
5: این جا داریم میگیم اگه چیزی توی بافر ارتباط سریال وجود داشت بیا کارای توی کروشه رو انجام بده . دقت کنید با if نوشته . دستور Serial.available میاد تعداد متغیرهایی رو که توی بافر ارتباط سریال هست رو خروجی میده. یعنی مثلا اگه شما تو کنسول سریال تایپ کرده باشید salam خروجی دستورSerial.available عدد 5 هست (یعنی 5 تا کاراکتر). اینجا داره میگه اگه خروجی این دستور بزرگتر از صفر بود (یعنی یه چیزی توی کنسول سریال آردوینو نوشته شده بود (اصلا مهم نیست چند تا)) بیا دستور های بین دو کروشه مربوط به این if رو اجرا کن.

6: اینجا 100 میلی ثانیه صبر می کنه تا کل اون چیزی که ما توی کنسول سریال تایپ کردیم تو بافرارتباط سریال جا بگیره .

7: با دستور clear تمام داده های روی LCD پاک میشه در واقع LCD رو خالی می کنه تا داده بعدی روش چاپ بشه.

8 و 9 : اتفاقی که توی این دو خط کد می افته اینه که داده های خونه های بافر ارتباط سریال دونه دونه روی LCD چاپ میشن تا جایی که بافر خالی بشه. علت این که از while استفاده شده اینه که باید تک تک خونه ها رو خالی کنه تا جایی که دیگه بافر خالی بشه . بعد با دستور (()lcd.write(Serial.read میاد هر چیزی رو که از کنسول سریال میگیره توی LCD چاپ می کنه.

دقیق تر بگم ؟
بار اول که وارد دستور (while (Serial.available() > 0 میشه خروجی دستور Serial.available() مساوی 5 خواهد بود (چون salam توی بافر سریاله ) .بنابراین شرط برقراره و از while عبور میکنه میاد دستور (()lcd.write(Serial.read رو اجرا می کنه .

اگه یادتون باشه توی جلسه ای که در مورد ارتباط سریال حرف میزدیم می گفتیم Serial.read فقط یک کاراکتر رو بر می گردونه . یعنی اگه توی بافر سریال ما مثل بالا salam نوشته شده باشه نمیاد کل salam رو به عنوان خروجی بده فقط S رو برمیگردونه و بعد بافر سریال رو به این شکل در میاره یعنی S رو از اون خارج می کنه :
2016-01-30_15-23-13
توی همین بار اول کاراکتر S با دستور (()lcd.write(Serial.read روی LCD چاپ میشه.
به آخر while  می رسیم .طبق خاصیت حلقه while یک باردیگه شرایط while چک میشه. اگر شرط برقرار باشه وارد حلقه میشه اگه شرط برقرار نباشه از حلقه while خارج میشه.
بار دوم که قراره شرط while چک بشه خروجی دستور Serial.available() مساوی 4 خواهد بود بنابراین بازم شرط برقراره و یک بار دیگه دستور (()lcd.write(Serial.read اجرا میشه و این بار a از بافر سریال خارج میشه و توی LCD چاپ میشه .

اینطوریه که کارکاترها دونه دونه از بافر خارج میشن و روی LCD چاپ میشن تا جایی که بافر خالی بشه و خروجی دستور Serial.available() مساوی صفر بشه. در این حالت شرط while  برقرار نمیشه و از حلقه خارج میشیم.

برای این که حرف منو بهتر درک کنین این قسمت از کد رو تغییر بدید و اپلود کنید:
2016-01-30_16-42-17
همونطور که میبیند هر کدوم از کاراکترها با فاصله زمانی 2 ثانیه روی LCD چاپ میشن.

خب تا این جای داستان پارت اول جلسه تموم شد که راه اندازی اولیه نمایشگر بود. توی کتابخونه LiquidCrystal علاوه بر serialdisplay مثال های دیگه ای هم وجود داشت که می تونید اجرا کنید و ببینید و اگه سوالی داشتید تو انجمن بپرسید .

**************************************************************************

آزار دهنده ترین قسمت انجام این پروژه قسمت سیم بندی اون بود که مجبور بودیم n تاسیم رو با مقاومت و پتانسیومتر استفاده کنیم .
یه راه حل خیلی خوب وجود داره که به جای این همه بند و بساط با 4 تا دونه سیم بتونیم ارتباط نمایشگر و آردوینو رو فراهم کنیم.
برای این کار فقط باید دستمونو بکنیم تو جیبمون و یه دونه از درایور های LCD بخریم :2016-01-30_16-17-22

بعد از این که اینو خریدید لحیمش کنیمد پشت LCD به این شکل :
2016-01-30_16-15-27

وقتی لحیم کاری تموم شد الان سخت افزارمون رو به این شکل می بندیم :
LCD 1602 I2C SCH

می بینید فقط 4 تا دونه سیم .بدون پتانسیومتر ، بدون مقاومت و بدون n تا سیم. اگه دقت کنید علاوه بر VCC و GND دو تا پین دیگه وجود داره به نام های SCL و SDA. این دو تا پین ، پین های ارتباط I2C هستن . ارتباط I2C یکی از پرکاربردترین پروتکل های ارتباطی تو کار ماست . خیلی از سنسورها خیلی از نمایشگرهامون با این پروتکل کار میکنن و ما باید بتونیم تشخیصشون بدیم و راهشون بندازیم. حالا یه سوال پیش میاد و اونم اینه که یه قطعه رو که پروتکل ارتباطیش I2C هست چطوری تشخیص بدیم؟
جواب سوال اینه که به پین های قطعه نگاه می کنیم در صورتی که روی پینهای قطعه اسم های SCL و SDA وجود داشت پروتکل ارتباطی اون قطعه I2C هست.

حالا قطعه هایی رو که پروتکل ارتباطیشون I2C هست چجوری به آردوینو وصل کنیم ؟آیا پین خاصی دارن ؟
مطابق جدول زیر این قطعه ها رو به آردوینو وصل می کنیم :
2016-01-30_16-39-40

یعنی اگه با آردوینو UNO کار می کنید باید به پایه های آنالوگ 4 و 5 وصل کنید. اگه با مگا کار می کنید به پایه های دیجیتال 20 و 21 وصل کنید و الی آخر.

ما روی UNO کار می کنیم بنابراین به پایه های آنالوگ 4 و 5 وصل می کنیم . دقت کنین که ترتیب پایه ها تغییر نکنه که اگه جا به جا بزنین پروژه به هیچ عنوان کار نمی کنه.

خب مدار رو بستید حالا کتابخونه زیر رو به نرم افزار آردوینو اضافه کنید:
LiquidCrystal_I2C

مثل حالت قبل مطابق عکس زیر مثال serialdisplay رو بیارید :
2016-01-30_16-47-28

کدی مثل همون کد قبلی رو به این صورت میبینید (البته من بازم کامنت ها رو پاک کردم ) :
2016-01-30_16-50-17

1: معرفی کتابخونه Wire (در مواقع استفاده از پروتکل I2C صدا زده میشه )

2.معرفی کتابخونه LiquidCrystal_I2C

3.این جا تعداد سطر ها و ستون ها و آدرس I2C نمایشگر معرفی میشه (دقت کنید هر قطعه ای که با I2C کار کنه یه آدرس خاص داره مثلا مال این LCD آدرسش 0X27 هست)

4. بک لایت (نوز زمینه) نمایشگر صدا زده میشه.

بقیه قسمت های کد دقیقا مثل قبله و با همون توشیحات می تونید درکش کنید. کد رو آپلود کنید و استفاده کنید.

همون کیفیت کد با یه کتابخونه متفاوت و البته با سادگی سخت افزار بسیار زیاد اجرا شد.
پایان

جلسه هفدهم : ساخت ولت متر با آردوینو

سلام
در این پروژه قصد داریم با استفاده از آردوینو و دو تا دونه مقاومت خشک و خالی یه ولت متر دیجیتال بسازیم.
مسلما همگی می دونید ولت متر چیه دیگه : یه دستگاهی هست که با کمک اون می تونید ولتاژهای قسمت های مختلف یک مدار رو اندازه گیری کنید (به این شرط که با اون مدار زمین مشترک (کامان گراند common ground ) بشید و یا در حالت کلی اختلاف ولتاژ دو نقطه از مدار رو بهتون میده.

خب یک راست میریم سراغ سخت افزار مورد نیاز. مواد لازم :
آردوینو از هر مدلی
یه دونه مقاومت 10 کیلو اهم
یه دونه مقاومت 100 کیلو اهم
یه دونه برد بورد کوچیک

حالا مثل عکس زیر مدار رو ببندید:

adruino-sketch

خیلی خیلی خیلی حواستون جمع باشه که مقاومت ها را جا به جا نزارید.
طبق قوانین موجود در مدار و تقسیم ولتاژ این رابطه بین ورودی و خروجی وجود داره :
Vout = (R2 / (R1 + R2)) * Vin

Vout همون ولتاژی هست که روی پایه آنالوگ اردوینو می افته و توسط ADC داخلی آردوینو به یه عدد بین 0 تا 1023 تبدیل میشه .
Vin ولتاژی هست که میخوایم اندازی گیریش کنیم. امیدوارم با فرمول مشکلی نداشته باشید چون دقیقا قانون تقسیم ولتاژ مدار هست.
حالا یه سوال اساسی پیش میاد و اون اینه که ولتاژی که قراره اندازی گیری بشه تا چند ولت می تونه باشه؟ یعنی 100 ولت ؟ 50 ولت ؟ 10 ولت ؟ چقدر؟

جواب این سوال تو همون فرمول در میاد. ما میدونیم که ماکزیمم ولتاژی که می تونه به پین آنالوگ آردوینو داده بشه و آردوینو بدون مشکل باهاش کار کنه 5 ولته (به شرطی که ولتاژ آنالوگ رفرنس همون 5 ولت باشه . در مورد این آخر آموزش حرف میزنم زیاد درگیرش نشید.) طبق مداری هم که بستیم R1 مقاومت 100 کیلو اهمی و R2 مقاومت 10 کیلو اهمی هست ( مطابق عدد گذاری های عکس دارم میگم ) . اگر تو فرمول بالا به جای vout مقدار 5 و به جای مقاومت ها مقادیر متناظرشون رو بزارم مقدار vin به دست میاد 55. یعنی ورودی اگر 55 ولت باشه روی پین آنالوگ آردوینو ماکزیمم حد تحملش یعنی 5 ولت می افته. وقتی داشتید مدار رو می بستید بهتون گفتم حواستون باشه مقاومت ها رو جا به جا نذارید یادتونه ؟ حالا بیاید تصور کنیم شما جای R1 و R2 رو برعکس تومدار می ذاشتید. در اون صورت بازم طبق فرمول به ازای vout مساوی 5 ولت و اون مقدار مقاومت ها ماکزیمم مقدار ولتاژ قابل اندازی گیری 5.5 ولت می شد. حالا قابل درک شد براتون ؟ حالا شما اگه می خواید این محدوده اندازه گیری رو بزرگ تر یا کوچیک تر کنید می تونید با بازی با این مقاومت ها به هدفتون برسید فقط باید به یه نکته توجه داشته باشید که هر چی دامنه ولتاژ ورودی قابل اندازه گیری بالاتر بره دقت اندازه گیری پایین تر میاد و حساسیت اندازه گیری نسبت به تغییرات ولتاژ کمتر میشه.

خب مدار رو بستید ؟ حالا بریم سراغ کد نویسی .
این کد رو آپلود کنید تا در مورد قسمت های مختلفش حرف بزنیم:
2016-01-27_10-29-04

قسمت هدر برنامه میاد مقدار مقاومت های R1 و R2 رو به عنوان متغیر تعریف می کنه. فایده این کار اینه که اگه کسی خواست رنج اندازه گیری ولتاژش متفاوت باشه و در نتیجه اومد این مقاومت ها رو عوض کرد با همین تغییر ساده بتونه کد رو برای مدار خودش ادیت کنه. توجه کنید که اندازه ها بر حسب اهم وارد میشن یعنی 10 کیلو اهم میشه 10000.
اما تو همین هدر یه متغیر دیگه هم وجود داره به نام Vref. Vref یه مفهوم خیلی مهم در دنیای آنالوگ آردوینو هست که لازمه کامل در موردش توضیح داده بشه.
برای درک بهتر قضیه آردوینوتون رو با کابل USB به کامپیوتر وصل کنید تا روشن بشه. وقتی روشن شد ولتاژ های دو پایه نشون داده شده تو عکس زیر رو با یه ولت متر اندازه بگیرید.
arduino_uno
جالبه نه ؟ پایه ای که روش زده 5v روی ولت متر 5 ولت نیست! پایه Aref هم 5 ولت نیست. مثلا من 4.4 اندازه گرفتم. ممکنه شما یه عدد دیگه مثلا 4.8 یا 4.5 یا هر عددی رو اندازه بگیرید. ولی پایه 3.3v کنار 5v رو که اندازه بگیرید می بینید اون عینا 3.3 ولته. چه خبره ؟ چرا پایه 5v تو واقعیت 5 ولت نیست؟
حالا برید من همین برد آردوینوتون  رو با یه منبع تغذیه سوئیچینگ 9 ولت روشن کنید و ولتاژ همون دو تا پین رو اندازه بگیرید. عجب! تو اندازه گیری من که هر دو 5.00 شدن.

بنابراین می بینید نوع پاور دادنمون به آردوینو چقدر می تونه مهم باشه که از طریق USB بهش پاور بدیم یا از طریق منبه تغذیه های سوئیچینگ.
حالا این پایه Aref چیه که گیر دادیم بهش هی ولتاژشو اندازه می گیریم؟ Aref پایه ای هست که ولتاژش حد ماکزیمم ولتاژ های آنالوگه قابل درک برای آردوینو هست. یعنی در واقع ADC آردوینو ولتاژ های 0 تا Aref ولت رو به عدد بین 0 تا 1023 تبدیل کنه . حالا اگه این Aref همون 5 ولت باشه که خب عالیه و داره درست کار می کنه (مثل حالتی که با منبع تغذیه سوئیچینگ بهش پاور دادیم) اما اگه مثل حالتی که با USB بهش پاور دادیم این ولتاژ روی 4.4 باشه فاجعه پیش میاد! چرا ؟ چون فقط ولتاژهای 0 تا 4.4 ولت به 0 تا 1023 تبدیل میشن . یه کم واضح تر بگم :
فرض کنید سنسور آنالوگی که به آردوینو وصل کردیم یه سنسور فاصله سنج باشه که هر چی فاصله تشخیص داده شده توسط سنسور کمتر میشه ولتاژی که روی پایه آنالوگ سنسور که متصل به پین آنالوگ آردوینو هست بیشتر بشه. یعنی وقتی مثلا فاصله 2 متری رو تشخیص بده ولتاژ آنالوگش 3.5 ولت باشه، وقتی فاصله 1 متر رو تشخیص بده ولتاژ آنالوگش 4.4 باشه و موقعی که فاصله تشخیص داده شده نیم متر باشه بشه ولتاژ آنالوگ 4.8 باشه.
اگه آردوینو من ولتاژ Aref اش 5 ولت باشه هیچ مشکلی نداره به ازای هر فاصله ای که سنسور تشخیص بده آردوینو یه عدد تو بازه 0 تا 1023 بر می گردونه چون سقف ولتاژ آنالوگ قابل درکش همون 5 ولته.
اما اگه ولتاژ Aref آردوینو من 4.4 باشه یه مشکل بزرگ پیش میاد. تا فاصله یک متر رو که عدد ولتاژ آنالوگ 4.4 هست هیچ مشکلی نداره. ولی وقتی که عدد ولتاژ آنالوگ سنسور بالاتر از 4.4 بشه (که معنیش اینه که فاصل کمتر از 1 متر رو تشخیص داده ) تو خروجی ADC آردوینو هیچ تغییری بوجود نمیاد (نسبت به فاصله 1 متر) چون تو فاصله یک متر که عدد ولتاژ آنالوگ 4.4 ولت شده خروجی این ADC اومده روی 1023 و چسبیده به سقفش. حالا وقتی سنسور فاصله نیم متر رو تشخیص بده که در نتیجه ولتاژ 4.8 رو پایه آنالوگش بیفته خروجی ADC آردوینو همون 1023 می مونه. یعنی براش فرقی نمی کنه فاصله تشخیصی 1 متر باشه ، نیم متر باشه یا ده سانت باشه و این یعنی همون فاجعه یعنی فاصله زیر 1 متر یا بعبارتی ولتاژ بالاتر از 4.4 ولت برای آردوینو یک رفتار محصوب خواهد شد.

همین موضوع عاملی میشه تا دقت خوندن سنسور آنالوگ ما به شدت پایین باشه. برای رهایی از مشکل راه حل هایی وجود داره که تو جلسات بعد بهشون می رسیم.

برگردیم به کد. این متغیر Vref که تو هدر برنامه تعریف شده ولتاژ اندازه گیری شده پایه Aref هست. یعنی باید اول ولتاژ پایه Aref رو اندازه بگیرید ببینید مال شما چقدره و تو کدتون تومتغیر Vref جایگزین کنید. من چون 4.4 بودم این عدد رو به 4.4 تغییر میدم.

تو تابع setup هم که اومده ارتباط سریال و پین آنالوگ رو کانفیگ کرده. بعد دو خطر سریال پرینت کرده که فقط برای زیبایی برنامه هست که تو کنسول سریال موقع استارت برنامه بگه قراره چیکار کنه و ماکزیمم ولتاژ قابل اندازه گیری با این ولت متر دستی چقدره. اما یه خط کد داره به این صورت:
;((((Serial.print((int)(Vref / (R2 / (R1 + R2
یادتونه اول این آموزش حساب کردیم ماکزیمم ولتاژ قابل اندازه گیری این ولت متر چقدره ؟ همون فرموله رو میگم. الان کد با این خط دستور دقیق داره همون کار رو میکنه فقط به صورت کلی . ما برای حالت خاص 5 ولت حساب کردیم که شد 55 . این داره میگه اگه شرایط بحرانی بود و ولتاژ پایه Aref کمتر از 5 ولت بود هم طوری نمیشه. جای همون 5 که خودمون حساب کردیم الان مقدار Vref (ولتاژ اندازه گیری شده پایه Aref ) رو بزارید و تمام. فرق دوم اینه که نوشته (((int)(Vref / (R2 / (R1 + R2) .اگه دقت کنید متغیرهای R1 و R2 و Vref تو هدر برنامه از نوع float انتخاب شدن وقتی می نویسه (int) داره متغیر float رو به int تبدیل می کنه . شما می تونید برش دارید و هیچ مشکلی هم بوجود نیاد. بنابراین با این خط کدنویسی فقط داریم تو تابع setup میگیم که حداکثر ولتاژ قابل اندازه گیری با این ولت متر انقدره. ادامه هم که باز یک سری سریال پرینت هایی هست که برای زیبایی خروجی برنامه در کنسول نوشته شده.

و اما تابع loop .
خط ; float v = (analogRead(0) * Vref) / 1024.0
قسمت analogRead که معلومه داره چیکار می کنه (می بینید که ننوشته A0 نوشته 0 و مشکلی هم بوجود نمیاد ) . اما این وسط یه سری ضرب و تقسیم ها وجود داره که باید بفهمیم اینا چیه .
هدف ما تو این برنامه این بود که با فرمول مطرح شده تو قسمت بالای جلسه بتونیم ولتاژ رو اندازه بگیریم. اگه به فرمول اول جلسه دقت کنید دو تا متغیر داشت vout و vin . جنس هر دوی این متغیر ها ولتاژه دیگه درسته ؟ vout ولتاژ روی پایه آنالوگ آردوینو بود و vin ولتاژی بود که ما می خواستیم اندازه بگیریم . چیزی که analogRead تنها به ما میده یه عدد تو بازه 0 تا 1023 هست. حالا ما باید ببینیم چه ولتاژی روی پین آنالوگ شماره 0 افتاده بوده (یعنی vout ) که بعد با استفاده از فرمول بریم vin رو پیدا کنیم. در واقع الان باید عدد تو بازه 0 تا 1023 رو که با دستور analogRead خوندیم به یه ولتاژ تو بازه 0 تا Vref تبدیل کنیم که بشه همون vout فرمولمون. یه تناسب ساده بسته برای این کار. عدد خروجی analogRead رو تو Vref ضرب کرده .و به 1024 تقسیم کرده. خروجی این ضرب و تقسیم ها ریخته میشه تو متغیر v که در واقع همون vout ماست.

خط ;((float v2 = v / (R2 / (R1 + R2
تو این خط همون فرمول بالای جلسه رو پیاده سازی کرده . ریخته تو متغیر v2 که درواقع همون vin ماست وپرینت کرده. یه delay پونصد میلی ثانیه هم گذاشته تا روند نمایش دادن یه ذره کند بشه.
خب کد رو آپلود کنید و تو کنسول نتیجه رو ببینید.

پایان جلسه.

جلسه شانزدهم : راه اندازی فتوسل

سلام

دوستان از این جلسه به بعد تصمیم داریم دونه دونه بریم سراغ سنسورها. چه آنالوگ چه دیجیتال. هر جلسه یه سنسور رو آموزش می دیدم که چیه چجوری کار می کنه و کد آردوینو براش می نویسیم.

این جلسه می خوایم در مورد فتوسل حرف بزنیم.
09088-02-L

PHOTOCELL2A

 

به زبون خیلی خیلی ساده بخوایم بگیم فوتوسل یه مقاومته. حالا یه سوال پیش میاد که آیا عین همون مقاومتهای خودمونه که تا الان باهاشون کار می کردیم؟ جواب اینه که هم آره هم نه.
بدون شک تا حالا مقاومت دیدید دیگه درسته ؟
imgres
این مقاومت هایی که تا الان باهاشون کار می کردیم اصطلاحا بهشون میگن مقاومت های ثابت. یعنی وقتی میگیم این مقاومت 10 کیلو اهمه یعنی بالا بری پایین بیای، تو مدار این سر دنیا بزنی تو مدار اون سر دنیا بزنی، هر کاری کنی کنی این مقاومت 10 کیلو اهمه. البته همونطور که میدونید بر حسب رنگ چهارم مقاومت ها که طلایی باشه یا نقره ای یه تلورانسی در حد دهم اهم دارن ولی فارق از این تلورانس ،یک مقاومت ثابت هستن و با هیچ واکنش محیطی و یا واکنش مداری این عدد (مثلا همون ده کیلو ) تغییر نمی کنه .

فتوسل هم یه مقاومته ولی از نوع مقاومت متغیر. یعنی وقتی میزان نور محیطی که این فتوسل توشه تغییر کنه مقاومتی که از دو سر این فتوسل دیده میشه تغییر می کنه. بنابراین هم مقاومته و هم مثل اون مقاومت های معمولی نیست. حالا این که چجوری این انرژی نورانی میاد و کاری می کنه که مقاومت دو سر فتوسل تغییر کنه یه سری فعل و انفعالات داخلیه که من به شخصه علاقه ای بهش ندارم ولی شما می تونید سرچ کنید و با این تکنولوژی آشنا بشید. در کل چیزی که واسه ما مهمه اینه که وقتی شدت نور تابیده شده به این سنسور تغییر می کنه مقاومت دوسرش هم تغییر می کنه. واسه اطلاعات تکمیلی هم بگم که به فوتوسل مقاومت نوری و یا  light-dependent resistor) LDR ) گفته می شه.

خب حالا قصد داریم این سنسور رو با آردوینو راه بندازیم.
مواد لازم:
آردوینو (هر نوعی )
سنسور فتوسل
برد بورد کوچیک
سیم نری به نری

حالا مطابق عکس زیر مدار رو ببندید :
light_cdspulldowndiag

همونطور که می بینید اومده یه مقاومت 10 کیلو اهمی (ثابت ) رو با فتوسل سری کرده و از پایه مشکترک بینشون به پین آنالوگ آردوینو داده. منطق این کار همون منطق تقسیم ولتاژه.
images

وقتی مقاومت فتوسل (با تغییر نور ) تغییر می کنه طبق قانون تقسیم ولتاژ ، ولتاژی که روی پایه وسط (مشترک بین مقاومت و فتوسل ) می افته هم تغییر می کنه که چون این تغییر به صورت پیوسته هست این پایه وسط رو به پین آنالوگ آردوینو (پین شماره 0 ) وصل می کنیم.

خب مدار رو بستید؟
بریم سراغ کد. برای کد عینا عینا عینا همون کد پتانسیومتر رو آپلود کنید. یعنی این کد :
2016-01-20_13-07-301

خب کد رو آپلود کنید و کنسول سریال رو باز کنید:
2016-01-26_12-26-48

همونطور که می بینید مقدار دیفالت سنسور روی حدود 600 بود . بعد دستم رو گذاشتم روی فتوسل ( روی قسمت بالایی ) و داده نشون داده شده از 600 به حدود 200 افت پیدا کرد. دوباره که دستم رو برداشتم برگشت رو همون حدودای 600 . این یعنی تو محیطی که تست کردم محدوده روشنایی 600 و محدوده تاریکی 200 هست. جایی که شما دارید تست می کنید می تونه اعداد تو رنج های کاملا متفاوتی بده بر حسب نور محیطی تون.

حالا کنسول رو ببندید و سریال پلاتر رو باز کنید و هی دستتون رو بزارید رو فتوسل و بردارید تا براتون شکل موج بکشه ( محض تفریح البته ).
2016-01-26_12-34-38

می تونیم همینجا پروژه رو تموم کنیم اما نمی کنیم. می خوایم سیستم روشنایی اتوماتیک بسازیم. یعنی هر موقع نور کم شد و احتیاج به روشنایی داشتیم لامپ روشن بشه .نه این که هر دقه و هر ثانیه اون لامپ بدبخت کار کنه.
برای این کار به مدار قبلیمون یه LED به صورت زیر اضافه می کنیم:
Photocell_bb
قسمت فتوسل که عینا همونه . اومدیم یه LED رو با یه مقاومت سری کردیم و به پین دیجیتال شماره 2 وصل کردیم. علت وجود مقاومت سری با LED اینه که از سوختن اون جلوگیری بشه. تو همه مدارا این قانون وجود داره که سر راه هر LED باید مقاومت گذاشته بشه.

خب مدار رو بستید تمام ؟
حالا کد زیر رو آپلود کنید تا براتون توضیح بدم:
2016-01-26_13-04-56

تو قسمت هدر برنامه که فقط اومدیم علاوه بر متغیر های کد قبلی متغیر ledPin رو معرفی کردیم به عنوان پین شماره 2 .
تو قسمت کانفیگ دیگه سریال رو برداشتیم چون نیازی بهش نبود و به جاش پین دیجیتال ledPin رو به عنوان خروجی تعریف کردیم.
تو تابع loop خط اول ، داده کانال ADC شماره 0 رو می خونیم و تو متغیر sensorValue می ریزیم ( همون متغیری که تو هدر برنامه تعریف کردیم ).
تو کد قبلی دیدیم که حد روشنایی 600 و حد تاریکی 200 بود.
حالا کد نوشتیم اگه داده ای که خونده از 300 کمتر بود (یعنی رفته باشیم تو تاریکی ) بیا led رو روشن کن. معقوله دیگه وقتی تاریک میشه باید چراغا رو روشن کنیم.
تو خط بعدی هم نوشتیم اگه داده ای که خوندی از 500 بیشتر بود (یعنی تو روشنایی بودیم ) led رو خاموش کن چون هوا روشنه و نیازی به نور اضافه نداریم.

اعداد 300 و 500 رو که من تو کدم قرار دارم بر اساس محیط تستم بود. یعنی همون عدد هایی که با کد قبلی از کنسول در آوردم . شما هر رنج عددی که دارید می تونید در نظر بگیرید و این کد رو متناسب با محیط تست خودتون تغییر بدید.
یعنی مثلا اگه کسی تو تستش تاریکی رو روی عدد 120 داشت (مثلا ) نیازی نداره مثل کد من مرز تاریکی رو 300 بزاره میتونه 200 یا حتی کمتر انتخاب کنه.

و اما نکته آخر :
اگه دقت کنید من وقتی دستورهای if رو نوشتم هیچ آکولادی باز و بسته نکردم در صورتی که قبلا می گفتیم اگه شرط if برقرار بشه دستورهای بین دو آکولادی که باز و بسته شدن اجرا میشه{}. خب الان هیچ آکولادی نیست پس در صورت برقرار بودن شرط if چی اجرا میشه؟
جواب: این یه قانون برنامه نویسیه که اگر بعد از برقرار شدن شرط if تنها یک کار لازم باشه انجام بشه دیگه نیازی به گذاشتن آکولاد نیست. دقیقا مثل شرایط الان ما. در صورتی که نور از مرز تاریکی کمتر بشه فقط لازمه LED روشن بشه (یعنی فقط یک کار ) پس به آکولاد نیازی نیست.

پایان جلسه

جلسه پانزدهم : رسم نمودار ( پلات ) با استفاده از آردوینو

سلام
تو این جلسه قصد دارم بهتون یاد بدم چجوری با استفاده از آردوینو نمودار رسم کنید. چیزی که شاید خیلی از جاها به دردتون بخوره . ورژنای قدیمی نرم افزار آردوینو این امکان رو نداشت که بتونیم باهاش پلات کنیم (نمودار رسم کنیم ) ولی خب تو ورژنای جدید (از 1.6.6 به بالا) شکر خدا عقلشون کار کرده و این آیتم رو گذاشتن. یعنی ما تنها با استفاده از نرم افزار آردوینو و بدون نیاز به نصب هیچ نرم افزاری می تونیم نمودار تغییرات رو ببینیم.

یه توضیح کلی: اول بزارید ببینیم این امکانی که داریم ازش حرف می زنیم کجای نرم افزاره . از منوی Tools وارد Serial plotter میشیم:
2016-01-24_13-07-57
همونطور که می بیند اسم این آیتم سریال پلاتر هست و ما هم از این به بعد به این آیتم پلاتر میگیم. یه نمای کلی هم بخواید ازشکل رسم نمودارش ببینید این شکلیه:
2016-01-24_13-12-32

همونطور که از اسم این آیتم معلومه سریال پلاتر هست یعنی مبنای کاری اون ارتباط سریال میشه. در نتیجه اون متغیری که نمودارش رو میخوایم رسم کنیم باید از طریق ارتباط سریال به کامپیوتر بفرستیم تا نرم افزار بتونه رسمش کنه. محور عمودی دیاگرام ما همون داده ای هست که برای پلات کردن فرستادیم. محور افقی برعکس اون چیزی که تصور می کنید زمان نیست. بلکه یه واحد خاصه . توی این محور 1 واحد یعنی یک داده سریال دریافت شده. یعنی به ازای هر داده سریالی که دریافت میشه یک واحد روی محور افقی میریم جلو. حالا تو ادامه بحث دقیق تر درکش می کنید.

ما هم نمودار دیجیتال رو رسم می کنیم هم نمودار آنالوگ رو.
اول سوئیچ مدار و کد جلسه سیزدهم رو آماده کنید. مدار آخر رو ببندید که با دیبانس نوشتیم. همچین کدی داشتیم اگه یادتون باشه (البته من برای این که کد کوتاه بشه خط های کامنت ها رو پاک کردم)
2016-01-24_13-33-50

ما تو این کد برای این که ارتباط سریال داشته باشیم لازمه یه تغییراتی رو توی کد نویسیمون اعمال کنیم.
2016-01-24_13-39-31
چون لازم داشتیم ارتباط سریال استفاده کنیم خب تو تابع setup کانفیگش کردیم. اگه یادتون باشه گفتیم اساس کار سریال پلاتر ارتباط سریال هست که خدارو شکر تو آردوینو ایجاد ارتباط سریال بین آردوینو و کامپیوتر فقط با یک خط کد انجام میشه یعنی دستور Serial.print. هر آرگومانی که توی این دستور نوشته بشه عینا به صورت سریال (از طریق همون کابل USB که بین آردوینو و کامپیوتر هست ) به کامپیوتر شما ارسال میشه. بنابراین توی این کد هر جا منطق پین دیجیتال شماره 2 صفره ما هم 0 رو سریال پرینت می کنیم هر جا منطق پین یکه ما هم 1 رو سریال پرینت می کنیم.

خب کد رو آپلود کنید و از همون مسیری که گفتم سریال پلاتر رو باز کنید.
با همچین صفحه ای مواجه میشید که به محض فشار دادن کلید به تغییر تو نمودار به وجود میاد.


دقت کنید در فیلم جاهایی که یهو یه تغییر دامنه داریم لحظاتی هست که کلید رو فشار دادیم.

این مدل دیجیتالش حالا مدل آنالوگ.
جلسه چهاردهم رو یادتونه ؟ همون مدار و همون کد رو عینا بیارید.
اگه یادتون باشه تو اون جلسه داده های پتانسیومتر رو روی کنسول سریال می دیدیم پس هیچ احتیاجی به تغییر کد نخواهیم داشت. همون کد رو آپلود کنید و سریال پلاتر رو باز کنید.

همونطور که می بینید دقیقا داره متناسب با تغییر ولوم پتانسیومتر (که دست من بود و شما نمی دیدید) نمودار تغییر می کنه.

اما این سریال پلاتر عزیز ما یه مشکل داره و اونم اینه که همزمان که سریال پلاتر بازه کنسول سریال قبلی رو نمیشه باز کرد . در عین واحد فقط یکیش می تونه کار کنه که امیدواریم یه راه حلی واسه این مشکل بعدا پیدا کنن.

پایان جلسه

جلسه چهاردهم : پتانسیومتر

سلام

حدود 10 جلسه فقط و فقط از پینهای دیجیتال حرف زدیم . این که به پین دیجیتال مقدار بدیم یا از پین دیجیتال مقدار بخونیم .
این جلسه تمرکزمون رو می بریم روی آنالوگ ها . اینجا ببینید که کلا سیگنال آنالوگ چیه.

تو این آموزش قراره یاد بگیریم که چجوری با استفاده از آردوینو داده یک سنسور آنالوگ رو بخونیم. ولی قبل از این درست مثل حالت دیجیتال یه بحث کلی داریم روی ورودی و خروجی بودن پینها. اگه یادتون باشه می گفتیم مثلا وقتی داریم داده یه سوئیچ رو می خونیم از پین دیجیتال آردوینو به عنوان ورودی استفاده می کنیم و وقتی که قراره مثلا یه موتور رو روشن کنیم از پین دیجیتال آردوینو به عنوان خروجی استفاده می کردیم. دقیقا همین قانون در مورد آنالوگ ها هم وجود داره. وقتی یه سنسور آنالوگ داریم که می خوایم داده اون رو بخونیم زمانی که اون سنسور رو به پین آنالوگ آردوینو وصلش می کنیم اون پین رو به عنوان ورودی در نظر می گیریم و زمانی که قراره به یه دستگاه انالوگ فرمان بدیم پین آنالوگ به صورت خروجی تعریف میشه.
اما:
این وسط یه فرق خیلی خیلی بزرگ وجود داره. میکروکنترلر ما که وظیفش پردازش داده هاست دیجیتاله .چه داده از بیرون وارد میکروکنترلر بشه چه خود میکروکنترلر فرمان بده نوع سیگنال های دریافتی و تولیدی باید از جنس دیجیتال باشه ( یعنی 0 و 1 باشه) . هر نوع داده دیگه ای خارج از این تایپ داده برای میکروکنترلر قابل پردازش نیست. تو آموزش های قبلی چه وقتی سوئیچ وصل کردیم به آردوینوچه وقتی موتور یا RGB راه انداختیم جنس داده های رد و بدلی 0 و 1 بود. سوئیچ 0 و 1 داده می داد و به موتور و LED هم 0 و 1 داده می دادیم ( اگه یادتون باشه همیشه سر و کله HIGH و LOW تو کد نویسی مون پیدا می شد.)

اما وقتی از آنالوگ حرف میزنیم دیگه خبری از داده مطلق 0 و1 نیست بلکه با یه طیف پیوسته از اعداد سر و کار داریم. طیف پیوسته ای که میکروکنترلر به هیچ عنوان نمیتونه اون رو پردازش کنه چون زبونش رو نمیفهمه. بنابراین این وسط باید به واسط هایی داشته باشیم که آنالوگ رو بکنن دیجیتال (چون زبون قابل فهم برای میکروکنترلر دیجیتال هست) و در صورت نیاز دیجیتال رو بکنن آنالوگ.

مبدل سیگنال‌های آنالوگ به دیجیتال :
اصطلاحا به این مبدل ها ADC میگن که مخفف Analog to Digital Converter هست. وکارکردش  به طور خلاصه اینه که یه سیگنال آنالوگ دریافت میکنن و طی یه پروسه ای اون رو به سیگنال دیجیتال تبدیل می کنن:
ADC_Symbol

بنابراین ما اگه یه سنسور آنالوگ داشته باشیم باید خروجی سنسور آنالوگمون رو بدیم به مبدل های ADC و بعد خروجی مبدل رو که از جنس دیجیتاله بدیم به میکروکنترلرمون و پردازشش کنیم. اینجا یه آموزش کامل در مورد ADC ها گذاشته. شما اگه یه کم در مورد ADC ها تحقیق کنید یه پارامتر خیلی مهم در مورد این مبدل ها تعداد بیت خروجی اونهاست. تو عالم داده های دیجیتال وقتی میگن یه داده  مثلا 8 بیتیه (طبق قانون احتمال و به دلیل 0 و 1 بودن داده ها ) از 0 تا 255 می تونه تو این داده قرار بگیره (255 معادل 11111111 باینری هست ). حالا وقتی میگیم یه مبدل ADC مثلا 10 بیتیه یعنی از 0 تا عدد 1024 می تونه به عنوان خروجی این مبدل بوجود بیاد. دقیق تر بگیم یعنی این که سمت ورودی این مبدل یه ولتاژ بین 0 تا 5 ولت اعمال میشه (ولتاژ پیوسته :یعنی می تونه مثلا 4.2 ولت باشه ) بعد تو خروجی ADC محاسبه میشه که این ولتاژ معادل با چه عددی هست در صورتی که ADC ده بیتی باشه میشه یه عدد بین 0 تا 1023، در صورتی که ADC هشت بیتی باشه میشه یه عدد بین 0 تا 255. کاملا واضحه دیگه، هرچی بیت های خروجی ADC بیشتر باشه دقت این تبدیل بالاتر میره .چرا میگم منطقیه ؟ ورودی ADC ما (چه خروجی 8 بیت باشه  چه 10 بیت) 0 تا 5 ولته. در صورتی که 8 بیتی باشیم هر 19.6mV در ورودی 1واحد در خروجی خواهد بود ( 5/255= 19.6mV) اما در صورتی که خروجی ADC ده بیتی باشد هر 4.9mV در ورودی 1واحد در خروجی خواهد بود (5/1024= 4.9mV).

حالا یه ترس بوجود میاد: اگه بخوایم داده سنسورهای آنالوگ رو (که سنسورهای خیلی زیادی در مجموعه سنسورهای آنالوگ قرار میگیرن ) بخونیم باید بین آردوینو و سنسورمون یه ADC طراحی کنیم و بزاریم؟ جواب منفیه.
بحث ما عموما روی UNO می چرخه بنابراین فقط در مورد UNO حرف میزنم. برد آردوینو UNO شش تا پایه آنالوگ ورودی داره (دقت کنید ورودی ). به تعداد همین 6 تا پایه آنالوگ ، 6 تا کانال ADC ده بیتی هم داره. یعنی شما هیچ احتیاجی به طراحی و قرار دادن ADC ندارید خودش همه کارها رو کرده یعنی آماده و حاضره. ادامه بحث رو روی همین موضوع ادامه خواهیم داد.

مبدل سیگنال‌های دیجیتال به آنالوگ :
به این نوع مبدل ها اصطلاحا DAC میگن که مخفف Digital to Analog Convertor هست و به طور ساده بخوام بگم یه سیگنال دیجیتال به عنوان ورودی میگیره و در خروجی یه سیگنال آنالوگ میده. این مبدل در مواردی کاربرد داره که دستگاه محرک ما (دستگاهی که از ما فرمان میگیره تا یه کاری بکنه ) ورودی آنالوگ قبول کنه. در چنین مواردی بعد از این که تو میکروکنترلر پردازش ها انجام شد با یه تبدیل DAC سیگنال رو به آنالوگ تبدیل میکنن و به دستگاه محرک میدن.

ما تو دو پاراگراف قبل گفتیم آردوینو 6 تا پایه آنالوگ داره . خب بیاین درمورد دو تا ایده حرف بزنیم که عین دیجیتال ها باهاشون برخورد کنیم یعنی وقتی خواستیم به سنسور وصل کنیم ورودیشون کنیم و وقتی خواستیم به دستگاه محرک وصل کنیم خروجیشون کنیم. حتی شاید یه عده حرف گروه اول رو با با این استدلال غلط تایید کنن که : اره دیگه تو همون مسیری که سیگنال از آنالوگ به دیجیتال تبدیل میشه برعکس از دیجیتال هم به آنالوگ تبدیل بشه و بنابراین 6 تا پین آنالوگ آردوینو هم ورودی هستن هم خروجی.
اما این دو گروه به شدت اشتباه می کنن. مدار های DAC و ADC کاملا کاملا کاملا با هم متفاوت هستن و تبدیل دو طرفه به حساب نمیان. اون 6 تا پین آنالوگ آردوینو هم که قبلا در موردشون حرف زدیم ADC دارن. بنابراین نمیتونن به عنوان خروجی استفاده بشن و تنها و تنها می تونیم از اونها به عنوان ورودی استفاده کنیم. هیچ کدوم از بردهای آردوینو پین آنالوگ خروجی ندارن به جز آردوینو DUE و M0-PRO . این در صورتیه که تمام آردوینو ها بدون استثنا پین آنالوگ ورودی دارن.

خب تا اینجای داستان فقط در مورد فلسفه آنالوگ در آردوینو حرف زدیم. از این جای آموزش میریم سراغ پروژمون یعنی راه اندازی پتانسیومتر.

موارد لازم:
آردوینو از هر نوعی
پتانسیومتر
سیم برد بوردی نری به مادگی

خب حالا مطابق عکس زیر مدار رو ببندید.
tumblr_mc96ar3Q981qanj9i

دقت کنید به پایه آنالوگ شماره 2 وصلش کردیم.
خب حالا این کدرو آپلود کنید:
2016-01-20_13-07-30
قسمت هدر که معرفی پین انالوگ هست که اگه دقت کنید نوشته شده A2. این A نمایشگر اینه که داریم از پین آنالوگ استفاده می کنیم. تو تابع setup این پین به عنوان ورودی و ارتباط سریال با نرخ 9600 کانفیگ شده.
تو تابع loop خط اول با دستور analogRead مقدار پین آنالوگ خونده میشه. عملا مقداری که توی متغیر sensorValue ریخته میشه خروجی ADC هست. یعنی پین وسط پتانسیومتر که متصل شده به پین آنالوگ شماره 2 آردوینو، طبق قانون مداری تقسیم ولتاژ ، یه ولتاژ بین 0 تا 5 ولت رو روی پین شماره 2 می ندازه. این ولتاژ میشه ورودی ADC متصل به پین شماره 2 آردوینو. از اون طرف خروجی این ADC به صورت یک عدد بین 0 تا 1023 (به علت 10 بیتی بودن ADC ) توی متغیر sensorValue ریخته میشه. با دستور پرینت هم این مقدار توی کنسول سریال چاپ میشه. خط آخر هم که دستور delay هست فرمان میده با سر فاصله های یک ثانیه این روند تکرار بشه.

پایان.